Ένας ακόμα τρόπος με τον οποίο γιορτάζουν την 28η Οκτωβρίου οι Έλληνες, είναι το παραδοσιακό γεύμα με μπακαλιάρο, συνήθως συνοδευόμενο από σκορδαλιά, το οποίο πρωταγωνιστεί και στο τραπέζι της άλλης μεγάλης εθνικής μας εορτής, της 25ης Μαρτίου, κατά την οποία τιμάται ο Εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Στην πραγματικότητα, όμως, το τι θα φάμε την ημέρα αυτή εξαρτάται από την ημέρα που «πέφτει» η γιορτή, η οποία αλλάζει κάθε χρόνο, καθώς και από το πόσο τηρούμε τις επιταγές της εκκλησίας ως προς τις νηστείες.
Σε γενικές γραμμές, την 28η Οκτωβρίου μπορούμε να φάμε ό,τι θέλουμε εφόσον η ημέρα δε συμπίπτει με κάποια ημέρα νηστείας.
Σύμφωνα με το ορθόδοξο δόγμα, η Τετάρτη και η Παρασκευή είναι ημέρες αυστηρής νηστείας, κατά τις οποίες κανονικά δεν επιτρέπεται να καταναλώνουμε κρέας, ψάρι, αβγά, γαλακτοκομικά, αλλά ούτε και οινοπνευματώδη ποτά, καθώς και λάδι ή άλλες λιπαρές ουσίες.
Ωστόσο, στις μεγάλες γιορτές η νηστεία μπορεί να καταλυθεί, έτσι ώστε να επιτραπεί η κατανάλωση ορισμένων, ή όλων των παραπάνω τροφίμων και ποτών.
Στην περίπτωση της 28ης Οκτωβρίου, λοιπόν, όταν η γιορτή πέφτει Τετάρτη ή Παρασκευή, όπως γίνεται και φέτος, τότε πραγματοποιείται κατάλυση ιχθύος. Αυτό σημαίνει ότι οι πιστοί μπορούν να καταναλώνουν λάδι, ψάρια και αλκοόλ, αλλά όχι γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας και αβγά.
Ακόμα, όμως, και όταν η γιορτή αυτή δεν πέφτει σε μέρες νηστείας, πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν να τρώνε μπακαλιάρο, ενδεχομένως επειδή το συγκεκριμένο πιάτο το προτιμάμε και στο τραπέζι της 25ης Μαρτίου.
25η Μαρτίου (του Ευαγγελισμού)
Κυριακή των Βαΐων
24 Ιουνίου (εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου)
6 Αυγούστου (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος)
21 Νοεμβρίου (Εισόδια της Θεοτόκου)
30 Νοεμβρίου (γιορτή Αγίου Ανδρέα)
Τις πρώτες 33 ημέρες της νηστείας των Χριστουγέννων, (εκτός Τετάρτης και Παρασκευής)
Είπαμε πότε τρώμε ψάρι κατά την 28η Οκτωβρίου, όμως γιατί συνήθως επιλέγεται ο μπακαλιάρος- και μάλιστα ο παστός, με σκορδαλιά-;
Αν και πρόκειται για ένα ψάρι που δεν απαντάται στα νερά της Μεσογείου, ο μπακαλιάρος ήταν εύκολα διαθέσιμος στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη εν γένει, ήδη από τον 15ο αιώνα.
Επρόκειτο για ένα φθηνό ψάρι που εύκολα μπορούσε να γίνει παστό, κάτι που σημαίνει ότι εύκολα μπορούσε να συντηρηθεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα, ακόμα και χωρίς ψυγείο, καθώς το αλάτι είναι ένα πολύ αποτελεσματικό συντηρητικό.
Έτσι, η επιλογή του μπακαλιάρου ήταν μονόδρομος όταν οι Έλληνες ήθελαν ένα πιο πλούσιο τραπέζι για μία ιδιαίτερη περίσταση και δεν ήταν αρκετά εύποροι -ή αρκετά τυχεροί- για να βρουν φρέσκο ψάρι εγκαίρως.
Αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ο μπακαλιάρος είναι ιδιαιτέρως αγαπητός, με τους Πορτογάλους να τον έχουν βαφτίσει «πιστό φίλο» και οι Βάσκοι ως «ψάρι του βουνού».