Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί το τιμόνι του αυτοκινήτου βρίσκεται στα αριστερά; και τί σχέση έχει αυτό με την Αγγλία;
Στα βάθη της ιστορίας πρέπει να αναζητηθούν οι λόγοι που σήμερα, στις περισσότερες χώρες του κόσμου, τα αυτοκίνητα φέρουν το τιμόνι στα αριστερά και κινούνται στα δεξιά.
Πάντα αποτελούσε μυστήριο για ποιο λόγο σε κάποιες χώρες τα αυτοκίνητα διατίθενται ως αριστεροτίμονα (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) και σε κάποιες άλλες ως δεξιοτίμονα.
Όπου τα αυτοκίνητα είναι αριστεροτίμονα, αυτά κινούνται στη δεξιά πλευρά του δρόμου, έτσι ώστε ο οδηγός να κάθεται στην πλευρά που βρίσκεται πιο κοντά στο κέντρο της οδού, για να βλέπει την απόσταση από τα αντίθετα ερχόμενα οχήματα.
Στις χώρες όπου τα αυτοκίνητα είναι δεξιοτίμονα, τα οχήματα κινούνται από τα αριστερά, με τον οδηγό να βρίσκεται και πάλι πιο κοντά στο κέντρο της οδού.
Σήμερα, με το δεξιό κυκλοφοριακό σύστημα λειτουργούν περίπου τα 2/3 των χωρών παγκοσμίως, ενώ το υπόλοιπο 35% επιλέγει το αριστερό όπου συνήθως πρόκειται για χώρες που ιστορικά υπήρξαν βρετανικές αποικίες. Για ποιο λόγο, όμως, δεν έχει υιοθετηθεί ένα κοινό σύστημα κίνησης;
Τα αίτια πρέπει να αναζητηθούν στα βάθη των αιώνων. Στην εποχή του Μεσαίωνα οι καβαλάρηδες κινούνταν στην αριστερή πλευρά του δρόμου, μιας και έπρεπε να έχουν ελεύθερο το δεξί τους χέρι (σ.σ. μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι δεξιόχειρες), ώστε να τραβήξουν το ξίφος σε περίπτωση που συναντούσαν κάποιον ληστή.
Επίσης, με δεδομένο ότι η θήκη του ξίφους βρισκόταν στην αριστερή πλευρά της ζώνης, αν κινούνταν από τα δεξιά υπήρχε ο κίνδυνος να συγκρουστεί η θήκη τους με αυτή των αντίθετα ερχόμενων καβαλάρηδων (δείτε τη φωτογραφία που ακολουθεί).
Η εν λόγω συνήθεια πήρε τη μορφή «νόμου» το 1.300 μ.Χ. με απόφαση του Πάπα Βονιφάτιου Η’, ο οποίος διακήρυξε ότι όλοι οι προσκυνητές που ταξιδεύουν στη Ρώμη πρέπει ταξιδεύουν στα αριστερά.
Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, αλλά έμελλε να αλλάξει όταν τα μεγάλα κάρα έγιναν δημοφιλή για τη μεταφορά εμπορευμάτων. Αυτές οι άμαξες σύρονταν από πολλά ζευγάρια αλόγων, με τους οδηγούς να κάθονται στο άλογο που βρισκόταν αριστερά ώστε να έχουν το δεξί του χέρι ελεύθερο προκειμένου να μαστιγώνουν τα καημένα τα ζωάκια.
Παρ’ όλα αυτά, η κίνηση των αμαξών στην αριστερή μεριά του δρόμου κατέστησε δύσκολο τον υπολογισμό της απόστασης μεταξύ των αμαξών που έρχονται από την άλλη κατεύθυνση. Επομένως, καθιερώθηκε το δεξιό κυκλοφοριακό σύστημα που ισχύει μέχρι σήμερα στις περισσότερες χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Στα τέλη του 18ου αιώνα η Πενσυλβάνια νομοθέτησε το δεξιό κυκλοφοριακό σύστημα, για να ακολουθήσουν και άλλες πολιτείες των ΗΠΑ όπως και ο Καναδάς.
Στη Γαλλία, ένα διάταγμα του 1792 όριζε κυκλοφορία να διεξάγεται στα δεξιά, και ο Ναπολέων αργότερα επέβαλε τον συγκεκριμένο κανόνα σε όλα τα γαλλικά εδάφη.
Από την άλλη, η Βρετανία – ένθερμος αντίπαλος του Ναπολέοντα Βοναπάρτη – αρνήθηκε, από πείσμα, να υιοθετήσει τις αλλαγές, ενώ επέβαλε το κυκλοφοριακό της σύστημα και στις αποικίες της.
Σημειώνεται, τέλος, ότι τον 20ο αιώνα υπήρξε μια πρωτοβουλία για την εναρμόνιση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας στην Ευρώπη, με πολλές χώρες να εγκαταλείπουν το αριστερό κυκλοφοριακό σύστημα, υιοθετώντας το δεξιό.
Η Σουηδία, στις 3 Σεπτεμβρίου του 1967 προχώρησε στη γενναία αλλαγή, ενώ αντίστοιχες σκέψεις έχουν γίνει και στη Βρετανία, χωρίς, ωστόσο, να υλοποιούνται.
Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο με πληροφορίες που δεν γνωρίζαμε απλά το δεχόμασταν ότι το τιμόνι θα βρίσκεται στα αριστερά του αυτοκινήτου.