Ο Άγιος Βλάσιος, Ιερομάρτυρας της Χριστιανικής Εκκλησίας, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 11 Φεβρουαρίου. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν ο Βλάσιος και η Βλασία.
O Βλάσιος έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Λικινίου (308-324). Σπούδασε ιατρική, όμως την επιστήμη του δεν την εξάσκησε ως επάγγελμα, αλλά ως αγαθοεργία. Παράλληλα, μελετούσε ασταμάτητα την Αγία Γραφή. Η Εκκλησία, επιβραβεύοντας την όλη του παρουσία και προσφορά, τον δέχθηκε στις τάξεις του κλήρου και τελικά τον ανέδειξε επίσκοπο Σεβαστείας.
Λίγο αργότερα, ο Βλάσιος εγκατέλειψε την επισκοπή του και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σ’ ένα σπήλαιο, όπου αφιερώθηκε στην προσευχή και την άσκηση. Όταν αργότερα ξέσπασε διωγμός κατά των χριστιανών, ο έπαρχος της περιοχής Αγρικόλας, διέταξε τη σύλληψή του. Μετά από φρικτά βασανιστήρια, διέταξε τον αποκεφαλισμό του.
Ο Άγιος Βλάσιος είναι πολιούχος του Ξυλοκάστρου Κορινθίας
Άγιος Βλάσιος: Τα ιερά λείψανα
Παρόμοια μοίρα είχε και το λείψανο του Αγίου Βλασίου. Ο κ. Μάρκου θα προχωρήσει στην αφήγηση: «Το 1204 είναι έτος σημαντικό. Με την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους, τα λείψανα του Αγίου Βλασίου που φυλάσσονταν στην Πόλη, κλάπηκαν από Γερμανό «ευγενή», ο οποίος περνώντας από την Κόρινθο, πούλησε στον τότε Μητροπολίτη ένα μικρό, ελάχιστο, μέρος τους. (Τι ιστορική ειρωνεία, να αγοράζεις αυτά που σου έκλεψαν!). Αυτά τα λίγα Λείψανα τα έφερε ο Δεσπότης στα Τρίκαλα και τα ασφάλισε στο μοναστήρι του Αγίου Βλασίου. Και έτσι σώθηκαν και υπάρχουν μέχρι σήμερα στο Κουτί του Αγίου, μια περίτεχνη αργυρή Λειψανοθήκη, μαζί με Λείψανα του Τιμίου Προδρόμου, της Αγίας Βαρβάρας και του Αγίου Χαραλάμπους. (Για την Ιστορία αναφέρουμε ότι τα υπόλοιπα Λείψανα του Αγίου μας βρίσκονται σήμερα σε Παπικό μοναστήρι των Βενεδικτίνων, στον Μέλανα Δρυμό της Βαυαρίας, ενώ η κάρα του φυλάσσεται στην Κωνσταμονίτου και η δεξιά του στην Μονή Διονυσίου Αγίου Ορους)».
Άγιος Βλάσιος: Η εικόνα που βρέθηκε σε μικρό σπήλαιο
Η παράδοση μας θέλει συχνά τους αγίους να κάνουν γνωστό το θέλημα του Θεού να κτιστεί κάπου μια μονή ή μια εκκλησιά με την αναπάντεχη παρουσία μιας εικόνας τους, σε σπηλιά ή σε έρημα μέρη. Στα Τρίκαλα έχουμε δυο γεγονότα καθοριστικά για τη συνέχεια της Μονής. Ο κ. Μάρκου τα αναφέρει: «O 13oς αιώνας ήταν σημαντικός για τη Μονή, όχι μόνον επειδή τότε αποθησαυρίστηκαν εδώ Λείψανα του Αγίου, αλλά και διότι τότε βρέθηκε σε μικρό σπήλαιο στον απέναντι βράχο, η εφέστια εικόνα του Αγίου Βλασίου. Πρόκειται για αριστούργημα της περιόδου προ της Εικονομαχίας. Ο Ναός, μονόκλιτη βασιλική, κτίσθηκε τον 17ο αιώνα.
Περικοσμείται από εξαιρετικής τέχνης ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο, με εικόνες της Κρητικής Σχολής, έργα του εγκατεστημένου στο Αίγιο Κρητικού Αγιογράφου Σκορδίλη. Στον Ναό υπάρχει ακόμη και η δεύτερη εφέστια εικόνα του Αγίου Βλασίου, έργο του 18ου αιώνα, με περίτεχνο ασημένιο «πουκάμισο», την οποία περικοσμεί εγκόλπιο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Αντιβασιλέως Δαμασκηνού Παπανδρέου, του από Κορίνθου».
«Εδώ μυήθηκαν το 1818 οι προύχοντες του τόπου στη Φιλική Εταιρεία και κάτω από τον ιστορικό της πλάτανο μίλησε στους Αρχοντες ο Παπαφλέσσας για την Επανάσταση που ξεκινούσε»
Τα χρόνια κυλούν και φτάνουμε στην Τουρκοκρατία, όταν η Μονή άντεξε σθεναρά για να παρακμάσει την εποχή του Οθωνα, επιβεβαιώνοντας έτσι όσα κατά καιρούς διαβάζουμε για το ποιος έχει κάνει τη μεγαλύτερη ζημιά, οι Τούρκοι ή μάλλον οι δυτικοί στη χώρα.
Ο ξεναγός μας παραθέτει τα γεγονότα: «Κατά την Τουρκοκρατία η Μονή σημείωσε ακμή και παρουσίασε σημαντική εθνική δράση. Εδώ μυήθηκαν οι προύχοντες του τόπου στη Φιλική Εταιρεία το 1818 και κάτω από τον ιστορικό της πλάτανο μίλησε στους Άρχοντες ο Παπαφλέσσας για την Επανάσταση που ξεκινούσε. Στην εποχή του Όθωνα, το μοναστήρι ακολούθησε την μοίρα των 254 μοναστηριών της Ελλάδος που διαλύθηκαν. Το 1898 υπήρχε μόνον ένας μοναχός, ο Νικόδημος, ο οποίος προσπαθούσε να το κρατήσει ανοιχτό. Το 1918 εγκαταστάθηκε στο μοναστήρι ο Τρικαλίτης Δομέτιος Κασσόρης, στον οποίο οφείλεται η διάσωση και η σημερινή του μορφή. Το 1924, η Μοναχή Θέκλα Σταυροπούλου, διαδέχθηκε στο μοναστήρι τον θείο της Δομέτιο. Με την φροντίδα της το μοναστήρι αναγνωρίστηκε από την Πολιτεία ως γυναικείο το 1928. Επόμενη Ηγουμένη ήταν η Γερόντισσα Βλασία Μάρκου, η οποία ηγουμένευσε μέχρι τον θάνατό της, στις αρχές της δεκαετίας του 1980».
Η ηγουμένη Βλασία ήταν θεία του συνομιλητή μας για την οποία εκφράζει θαυμασμό με κρυμμένη συγκίνηση και μιλά για τις διαδοχές των μοναζουσών που ακολούθησαν στο χρόνο, αλλά και την σημερινή μορφή της Μονής: «Με τον θάνατο της γερόντισσας Βλασίας έκλεισε η πορεία της παλαιάς αδελφότητας και το 1986 εγκαταστάθηκε νέα υπό την Γερόντισσα Ευφροσύνη, η οποία συνεχίζει την πορεία της Μονής, μετά τον θάνατό της, υπό την Γερόντισσα Φιλοθέη. Σήμερα το μοναστήρι είναι ανακαινισμένο, με νέες, ευπρόσωπες κτιριακές εγκαταστάσεις. Ενας απέραντος κήπος περιβάλλει τα Παρεκκλήσια της Παναγίας και των Αγίων Δέκα Μαρτύρων Κρήτης, την εσωτερική και εξωτερική τράπεζα του ξενώνα, τα κωδωνοστάσια και την μνημειακή είσοδο. Οι αδελφές είναι, φιλόξενες, υποδέχονται τους προσκυνητές, μιλούν για τον Αγιο, βγάζουν τα Λείψανα σε προσκύνηση».
Άγιος Βλάσιος: Τα θαύματα
Ο επίλογος της συζήτησης δόθηκε με την αφήγηση του θαύματος που, από την κατοχή των Γερμανών μέχρι σήμερα, αφηγούνται οι ντόπιοι, ενδεικτικό της παρουσίας του Αγίου στο ιστορικό γίγνεσθαι. Ο κ. Μάρκος Αντωνίου μας διηγείται: «Στις 9 Δεκεμβρίου 1943, οι Ναζί έκαψαν τα Καλάβρυτα και σκότωσαν 667 άνδρες κατοίκους. Στη συνέχεια κατευθύνθηκαν ανατολικά, διενεργώντας εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των ανταρτών στη βόρεια Πελοπόννησο. Περί τα μέσα Δεκεμβρίου έφτασαν στα Τρίκαλα. Οι κάτοικοι πανικόβλητοι είχαν εγκαταλείψει και τα τρία χωριά και είχαν καταφύγει στο μοναστήρι του Αγίου Βλασίου. Η τότε Ηγουμένη Γερόντισσα Θέκλα και οι αδελφές βρέθηκαν σε δεινή θέση. Πού να στεγάσουν και πως να θρέψουν τόσες δεκάδες ανθρώπους; Ευτυχώς τη χρονιά εκείνη το μοναστήρι είχε μεγάλη παραγωγή κρεμμυδιών. Εδωσαν λοιπόν στους ανθρώπους… ξερά κρεμμύδια! Παράξενο αυτό και αδιανόητο για τον άνθρωπο της ευμάρειας και του καταναλωτισμού του 21ου αιώνα, αλλά τα κρεμμύδια, ισχυρά θερμιδογόνα, έσωσαν την ζωή των φυγάδων. Τότε στο μοναστήρι ζούσε μια αγία ψυχή, η τυφλή Μοναχή Μαγδαληνή, η οποία ήταν εξοικειωμένη με τον χώρο και μπορούσε να κινείται άνετα. Οδηγημένη από εσωτερική πληροφορία, βγήκε από το μοναστήρι και πήγε σε σημείο απ΄ όπου φαίνονταν το χωριό. Επειτα γύρισε χαμογελαστή πίσω και είπε στην Γερόντισσά της: «Μητερούλα μου, μη φοβάστε, οι Γερμανοί δεν θα έρθουν». «Πώς το ξέρεις αυτό Μαγδαλάκι μου», τη ρώτησε με απορία η Ηγουμένη. «Να, εκεί στο γεφυράκι -απάντησε η τυφλή- είναι ένας γέροντας και χτίζει μία μάντρα»! Κατάλαβε η Γερόντισσα και της είπε: «Πήγαινε, παιδί μου, και ρώτησέ τον, ποιος είναι και τι κάνει». Πήγε πάλι η τυφλή μοναχή και με τα φωτεινά μάτια της ψυχής της, είδε εν Αγίω Πνεύματι το θαύμα του Αγίου. Οταν επέστρεψε είπε στη Γερόντισσα: «Μου είπε, ότι είναι ο Άγιος Βλάσιος και κτίζει μία μάντρα, για να μην μπει το ξένο ποίμνιο στο δικό του»! Οι Γερμανοί έφτασαν μέχρι το γεφυράκι, σταμάτησε η φάλαγγα, συμβουλεύτηκαν κάποιους χάρτες, γύρισαν και έφυγαν! Και στα Τρίκαλα «δεν έσπασε ούτε κεραμίδι»!
Ο ΜΠΟΝΑΤΣΟΣ
Ο ίδιος συνεχίζει: «Οταν πολύ αργότερα πληροφορήθηκε αυτή την ιστορία ο Τρικαλίτης ηθοποιός Βλάσης Μπονάτσος, θέλησε να υψώσει ένα προσκυνητάρι στο σημείο που σταμάτησε ο Άγιος τους Γερμανούς, αλλά τον πρόλαβε η ασθένεια και ο θάνατος. Κατά τη δεκαετία του ΄90 χρειάστηκε να μεταφερθεί το κοιμητήριο της Μονής σε άλλη θέση. Τότε βρέθηκε ένας τάφος με τα ευωδιαστά Λείψανα μιας μοναχής! Μαγδαληνής της Αομμάτου; Κύριος οίδεν. Ας προσευχηθούμε, ο Άγιος να προστατεύει το ποίμνιό του και αυτό να αναγνωρίζει τον Ποιμένα του, που βρίσκεται εδώ 15 αιώνες, φυλάγοντας τον τόπο, ευεργετώντας και θαυματουργώντας, ως Γιατρός εν ζωή στην Αρμενία και Ιαματικός μετά θάνατον στην Κορινθία».
