Μια από τις μεγαλύτερες ιατρικές προκλήσεις του σήμερα είναι ο διαβήτης. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως ένας στους 11 ανθρώπους επηρεάζεται παγκοσμίως από την νόσο ενώ μέχρι στιγμής, η ιατρική κοινότητα έχει εστιάσει στην πρόληψη αφού δεν έχει βρεθεί αποτελεσματική θεραπευτική μέθοδος.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα ευρήματα νέας έρευνας, που δημοσιεύονται στο Cell Reports, αναμένεται να συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία από τον διαβήτη. Ειδικότερα, ερευνητές από το Université de Montréal και το Ινστιτούτο Κλινικών Ερευνών του Μόντρεαλ (IRCM) εντόπισαν έναν νέο ρόλο για τη βιταμίνη Κ και τη γ-καρβοξυλίωση στα βήτα κύτταρα και τον δυνητικά προστατευτικό τους ρόλο στον διαβήτη, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά ελπιδοφόρα ευρήματα μετά από 15 χρόνια βασικής έρευνας.
Η βιταμίνη Κ είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη. Στην ουσία περιλαμβάνει μια οικογένεια ενώσεων με κοινή χημική δομή. Αυτές οι ενώσεις περιλαμβάνουν τη φυλλοκινόνη (βιταμίνη Κ1) και τις μετακινόνες (βιταμίνη Κ2). Η βιταμίνη Κ είναι γνωστή για το ρόλο της στην πήξη του αίματος. Ιδιαίτερα η γ-καρβοξυλίωση, μια ουσία που ανήκει στην οικογένεια της βιταμίνης Κ είναι απαραίτητο συστατικό για τη διαδικασία της πήξης. Ένας ικανοποιητικός όγκος μελετών στο παρελθόν είχε αναδείξει τη σχέση μεταξύ της μειωμένης πρόσληψης βιταμίνης Κ και του αυξημένου κινδύνου για διαβήτη. Ωστόσο, οι βιολογικοί μηχανισμοί με τους οποίους η βιταμίνη Κ προστατεύει από τον διαβήτη παρέμεναν μέχρι τώρα άγνωστοι.
Στη μελέτη τους, ο αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής του UdeM, Mathieu Ferron και η ομάδα του κατάφεραν αρχικά να προσδιορίσουν ότι τα ένζυμα που εμπλέκονται στη γ-καρβοξυλίωση και, επομένως, στη χρήση της βιταμίνης Κ εμπεριέχονταν σε μεγάλες ποσότητες στα βήτα κύτταρα του παγκρέατος, που παράγουν την ινσουλίνη, μια πολύτιμη ουσία, που ελέγχει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
«Είναι γνωστό ότι ο διαβήτης προκαλείται από τη μείωση του αριθμού των βήτα κυττάρων ή από την αδυναμία τους να παράγουν αρκετή ινσουλίνη», δήλωσε ο δρ. Ferron, κορυφαίος ερευνητής μοριακής βιολογίας. «Προκειμένου να αποσαφηνιστεί ο κυτταρικός μηχανισμός με τον οποίο η βιταμίνη Κ διατηρεί ακέραιη τη λειτουργία των βήτα κυττάρων, ήταν απαραίτητο να προσδιοριστεί ποια πρωτεΐνη στόχευε η γ-καρβοξυλίωση σε αυτά τα κύτταρα».
«Καταφέραμε να αναγνωρίσουμε μια νέα γ-καρβοξυλιωμένη πρωτεΐνη που ονομάζεται ERGP», πρόσθεσε η Julie Lacombe, που συμμετείχε στη μελέτη. «Η έρευνά μας δείχνει ότι αυτή η πρωτεΐνη παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων ασβεστίου στα βήτα κύτταρα προκειμένου να αποτραπεί η διαταραχή της έκκρισης ινσουλίνης. Τέλος, διαπιστώσαμε ότι η βιταμίνη Κ είναι απαραίτητη για την εκτέλεση αυτής της διαδικασίας».
Τα επίπεδα βιταμίνης Κ στο αίμα αντικατοπτρίζουν την ποσότητα βιταμίνης Κ στη διατροφή. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές βιταμίνης Κ περιλαμβάνουν τροφές όπως το σπανάκι και το μπρόκολο αλλά και ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα. Για ένα μέσο ενήλικα, μία κούπα σπανάκι του παρέχει 145 μικρογραμμάρια (mcg) βιταμίνης Κ1 και μισή κούπα βρασμένο μπρόκολο παρέχει 110 μικρογραμμάρια βιταμίνης Κ1.