Έχουμε ήδη τις πρώτες καταγραφές για μωβ μέδουσες στις ελληνικές παραλίες, παρά το γεγονός πως έχουμε ακόμα Απρίλη.
Οι μωβ μέδουσες ήρθαν στην Ελλάδα πριν από το καλοκαίρι. Τι εκτιμούν οι ειδικοί για το πού θα εμφανιστούν και τι θα πρέπει να προσέξετε.
Τον τρόμο στις παραλίες σκορπούν οι μωβ μέδουσες – Ανησυχία για την εξάπλωση – Γυναίκα περιγράφει την οδυνηρή εμπειρία από το τσίμπημά της #OPENnews pic.twitter.com/Mq4u0XN02k
— OPEN News (@OpenNewsGr) June 27, 2022
Αν και το καλοκαίρι είναι ακόμα τουλάχιστον έναν μήνα μακριά, οι μωβ μέδουσες ήδη έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση σε ελληνικά νερά.
Σύμφωνα με το JellyReport, αν και είναι νωρίς και λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών δεν έχει αρχίσει ο κόσμος να πηγαίνει για μπάνια, έχουμε ήδη τις πρώτες καταγραφές των μωβ μεδουσών για το 2023, όπως μπορείτε να δείτε στον χάρτη παρακάτω.
Όπως αναφέρεται στο δελτίο, για το 2023 αναμένεται το Βόρειο Αιγαίο να είναι καθαρό, με μερικές μεμονωμένες εμφανίσεις των μωβ μεδουσών, ενώ σε περιοχές όπως της Αττικής και λόγω της περσινής κατάστασης ίσως κάποιες φορές να είναι λίγο πιο έντονες οι εμφανίσεις των μωβ μεδουσών. Για τις Κυκλάδες μπορεί να έχουμε κάποιες μεμονωμένες εμφανίσεις, ενώ για την Κρήτη -ίσως στη Δυτική πλευρά- να δούμε λίγο περισσότερες, όπως και για τη Νότια Πελοπόννησο. Όσο για το Ιόνιο, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι η κατάσταση θα διαμορφωθεί στα ίδια επίπεδα με το 2022.
Βέβαια, σύμφωνα με το πρόσφατο JellyReport, όλα πάντα εξαρτώνται από τον καιρό και τα θαλάσσια ρεύματα.
Το νησί με τις περισσότερες καταγραφές μωβ μεδουσών
Όπως αναφέρεται στο πρόσφατο δελτίο καταγραφών, πολλές περιοχές του Ιονίου τον χειμώνα 2022-2023 ανέφεραν εμφανίσεις μωβ μεδουσών, αλλά σε αυτές τις καταγραφές δεν υπήρχαν αναφορές για νεαρές μωβ μέδουσες (έχουν ένα πορτοκαλό-καφέ χρώμα). Μέσα Απριλίου (και συγκεκριμένα στις 19 Απριλίου 2023), υπήρχε και η πρώτη αναφορά για πολλές νεαρές μωβ μέδουσες στην Κέρκυρα.
Καθώς οι μωβ μέδουσες στο τελικό στάδιο εξέλιξης τους έχουν διάρκεια ζωής έως και 9 μήνες, αυτό σημαίνει πως και φέτος το καλοκαίρι κάποιες περιοχές του Ιονίου θα έχουν να αντιμετωπίσουν τις μωβ μέδουσες. Άλλωστε, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, ποτέ στη βιβλιογραφία δεν έχει καταγραφεί εξαφάνιση των μωβ μεδουσών τη δεύτερη χρονιά, συνεπώς δεν αναμένεται να γίνει κάτι τέτοιο ούτε φέτος. Αντιθέτως παρατηρείται μεγάλη διαφορά την 3η και την 4η χρονιά όταν και εξαφανίζονται, κάνοντας τες να ξαναεμφανιστούν τουλάχιστον μετά από 5 χρόνια ή και σε κάποιες περιπτώσεις 10 με 12 χρόνια έπειτα.
Μωβ μέδουσες: Τι πρέπει να κάνουμε αν μας τσιμπήσουν
Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας έχει προτείνει ένα ΚΙΤ Πρώτων βοηθειών για την παραλία.
Όπως σημειώνει, καλό είναι να έχουμε τα παρακάτω μαζί μας στην παραλία για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το τσίμπημα της μέδουσας:
- Μια πλαστική κάρτα (π.χ. παλιά πιστωτική).
- Ένα τσιμπιδάκι.
- Ένα κυπελάκι (π.χ. ουροσυλλέκτης).
- Λίγο μαγειρική σόδα (αναλογία 1:1 με θαλασσινό νερό).
- Αντιισταμινικό χάπι.
- Κάποια κορτιζονούχα κρέμα όπως π.χ. fucicort
Μωβ μέδουσες: Τα βήματα φροντίδας
- Πλένουμε προσεκτικά με θαλασσινό νερό, χωρίς να τρίβουμε την περιοχή του τσιμπήματος.
- Αν είναι διαθέσιμο, εφαρμόζουμε ένα μίγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε αναλογία 1:1) για δύο λεπτά, ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε επιπλέον έκκριση δηλητηρίου από πιθανά υπολείμματα κυττάρων πλοκαμιών που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Χρησιμοποιούμε μια πλαστική τραπεζική κάρτα ή κάτι παρόμοιο (και όχι τα χέρια μας) για να αφαιρέσουμε το μείγμα της μαγειρικής σόδας καθώς και οποιαδήποτε τυχόν υπολείμματα από το δέρμα μας
- Εφαρμόζουμε πάγο πάνω στο τσίμπημα για 5-15 λεπτά. Ο πάγος ή ακόμη και κάποιο παγωμένο αναψυκτικό, θα πρέπει να είναι μέσα σε σακούλα ή κάποιο άλλο περίβλημα, όπως ένα ύφασμα ή μπλουζάκι.
- Ελέγξτε αν υποχώρησε ο πόνος, κι αν είναι ανάγκη ξαναβάλτε πάγο για άλλα 5-15 λεπτά.
- Αν ο πόνος επιμένει, συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή φαρμακοποιό για να σας συνταγογραφήσει παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδεις κρέμες (όπως π.χ. 3-4% λιδοκαΐνη και υδροκορτιζόνη).
- MHN τυλίγετε το σημείο τσιμπήματος σφιχτά με επιδέσμους, ΜΗΝ χρησιμοποιείτε ξύδι, ΟΥΤΕ γλυκό νερό, ΟΥΤΕ οινόπνευμα, ΟΥΤΕ αμμωνία.
Μωβ μέδουσες: Οι οδηγίες του ΕΟΔΥ
Τι είναι η μωβ μέδουσα
Η μωβ μέδουσα ή τσούχτρα (επιστημονική ονομασία: Pelagia noctiluca) είναι μέδουσα της οικογένειας Πελαγίδες και το μόνο αναγνωρισμένο επί του παρόντος είδος στο γένος της. Η επιστημονική ονομασία προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως· επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια). Απαντάται παγκοσμίως σε τροπικές και θερμές εύκρατες θάλασσες, αν και υπάρχουν υποψίες ότι καταγραφές από την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού, η οποία περιλαμβάνει τη Μεσόγειο και τον Κόλπο του Μεξικού, αντιπροσωπεύουν στενά συγγενικά αλλά προς το παρόν μη αναγνωρισμένα είδη.
Ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, τόσο τα πλοκάμια του όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα. Εχουν καταγραφεί σμήνη Pelagia noctiluca που εξαφανίζουν ολόκληρα ιχθυοτροφεία. Εξαιτίας αυτού, έχει γίνει ένα από τα πιο μελετημένα είδη μεδουσών.
Τα συμπτώματα του τσιμπήματος από μωβ μέδουσα
Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – τσίμπημα από την μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια.
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια) όπως : υπόταση , βράχος φωνής , εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης , έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Σε περίπτωση που σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα:
- Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.
- Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Τοποθετείστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.
- Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και την φαγούρα.
- Πάρτε κάποιο χάπι αντιισταμινικό. Με τα αντιισταμινικά αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
- Τέλος αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.
