Η εικόνα της Παναγίας Τσαμπίκας στη Ρόδο, που βρίσκεται στην ομώνυμη ιερά μονή, είναι θαυματουργή και κάθε χρόνο συγκεντρώνει χιλιάδες προσκυνητές.
Η Σύναξη της Παναγίας της Τσαμπίκας γιορτάζει 28 ημέρες πριν το Πάσχα, την Γ΄ Κυριακή των Νηστειών, της Σταυροπροσκυνήσεως, οπότε και πανηγυρίζει το Μοναστήρι στο νησί.
Ένα από τα παλιότερα θαύματα της Παναγίας Τσαμπίκας είναι και εκείνο που συνδέεται με τα μεγάλα κτήματα γύρω από το Μοναστήρι, τα οποία ανήκαν σε Τούρκο πασά, του οποίου η γυναίκα δεν τεκνοποιούσε.
Εκείνη, μαθαίνοντας για την Παναγία, προσευχήθηκε κι έφαγε το φυτιλάκι που έκαιγε στο καντήλι της εικόνας της και σύμφωνα με την παράδοση, έμεινε έγκυος.
Ο άντρας της δεν μπορούσε να πιστέψει πως το παιδί ήταν δικό του, αλλά ούτε πίστευε πως επρόκειτο για θαύμα, με τον θρύλο να αναφέρει ότι όταν γεννήθηκε το μωρό κρατούσε στη χούφτα του το φυτιλάκι του καντηλιού.
Ο Τούρκος πασάς δώρισε στην εκκλησία όλα τα κτήματα που βρίσκονται γύρω από το ναό και από τότε πολλά θαύματα έχουν καταγραφεί, γι αυτό και κάθε χρόνο στη χάρη Της, συρρέουν χιλιάδες προσκυνητές για να προσκυνήσουν.
Από εκεί, με θαυματουργικό τρόπο, η εικόνα έφευγε και πήγαινε στο βουνό Ζαμβύκη του Αρχάγγελου της Ρόδου. Η απώλεια της εικόνας προκάλεσε αναστάτωση στους μοναχούς του Κύκκου που κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για να την εντοπίσουν.
Στο βουνό Ζαμβύκη η Παναγία κρύβεται από τα βλέμματα των Χριστιανών σε ένα κυπαρίσσι.
Ωστόσο, πολύ ταπεινά και απλά φανερώνεται σε βοσκό που μένει στην απέναντι περιοχή της βρύσης του Αιμαχού (Γιεμαχιού).
Ο βοσκός είδε το φως της Παναγίας, αλλά αρχικά δεν έδωσε καμία σημασία. Το είδε και δεύτερη βραδιά και την τρίτη αποφάσισε να ανεβεί στο απέναντι βουνό, για να δει από κοντά με τα μάτια του, τι ήταν αυτό το φως.
Όταν έφθασε στο ύψωμα, ο βοσκός μαρμάρωσε βλέποντας την εικόνα της Παναγίας να φωτίζεται από ακοίμητο κανδήλι στο «κυπαρίσσι το αεράτο» (έτσι λέγεται το δέντρο που είχε σταθμεύσει η Μεσίτρια των ανθρώπων).
Πως πήρε το όνομά της η εικόνα της Παναγίας Τσαμπίκας
Από το γεγονός αυτό πήρε η εικόνα και το όνομα της, αφού η λέξη «τσάμπα», στην τοπική διάλεκτο της Ρόδου σημαίνει σπίθα, φωτιά.
Αυτό το κυπαρίσσι σώζεται μέχρι σήμερα και στη ρίζα του υπάρχει μια τρύπα, η οποία σε πολύ τακτά χρονικά διαστήματα βγάζει ζεστό και κρύο αέρα.
Η ιστορία της εικόνας της Παναγίας Τσαμπίκας
Τελικά οι Κυκκώτες εντόπισαν την εικόνα στο νησί της Ρόδου και την μετέφεραν πίσω στην Κύπρο. Η εικόνα όμως και πάλι γύρισε πίσω στο βουνό της. Οι Κύπριοι όταν την ξαναέφεραν πίσω, προκειμένου να είναι σίγουροι ότι είναι η εικόνα τους, την έκαψαν λίγο από πίσω για να έχουν κάποιο σημάδι που θα την αναγνώριζαν πιο εύκολα.
Ωστόσο, η εικόνα και για τρίτη φορά πηγαίνει στη νέα της κατοικία, με το σημάδι να σώζεται πολύ καθαρά μέχρι σήμερα.
Η εικόνα από τότε δεν έφυγε ποτέ από τη Ρόδο και όταν ζητήθηκε να μεταφερθεί για προσκύνημα σε άλλα μέρη της Ελλάδος, επέστρεψε και πάλι πίσω.
Όταν το 2002 μ.Χ. κτίστηκε παρεκκλήσι προς τιμή της Παναγίας της Τσαμπίκας στο Πέρα Χωριό στην Κύπρο και οι κάτοικοι ζήτησαν να γίνει το εγκαίνιο του την 24η Ιουλίου, ο Μητροπολίτης Ρόδου, Κύριλλος, συνοδευόμενος από τρεις κληρικούς, έφερε την εικόνα στην Κύπρο, τέλεσε το εγκαίνιο του ναού και η εικόνα για πρώτη φορά έφυγε από τη θέση της για τρεις μέρες.
