Ακόμη δύο παιδιά έχασαν τη ζωή τους από στρεπτόκοκκο τις τελευταίες ημέρες στη χώρα μας, αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), ενώ ο ΕΟΔΥ έχει ανακοινώσει μόνο έναν θάνατο.
Τρία παιδιά και όχι ένα, όπως έχει ανακοινώσει μέχρι σήμερα ο ΕΟΔΥ, έχουν χάσει τη ζωή τους τελευταίους δύο μήνες από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α.
Σύμφωνα με την επιδημιολογική έκθεση που εξέδωσε το απόγευμα της Παρασκευής το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), στη χώρα μας έχουν χάσει τη ζωή τους από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α συνολικά 3 παιδιά.
Μάλιστα, το τελευταίο θύμα της νόσου είναι ένα βρέφος 18 μηνών.
Υπενθυμίζεται ότι ο ΕΟΔΥ έχει δώσει στη δημοσιότητα μόνο τον θάνατο της 6χρονης από τη Θεσσαλονίκη στις 20 Φεβρουαρίου και δεν έχει επανέλθει με νέα ενημέρωση, όπως οφείλει.
Άγνωστο παραμένει γιατί οι υπεύθυνοι επιχείρησαν να αποκρύψουν τους θανάτους ακόμη 2 παιδιών, και να μην τους ανακοινώσουν, ενώ προώθησαν τα στοιχεία στο ECDC.
Ο στρεπτόκοκκος Α είναι μια λοίμωξη που συνήθως έχει ήπιες επιπλοκές στον ανθρώπινο οργανισμό και αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά τα οποία χορηγούνται για 24 ώρες.
O στρεπτόκοκκος Τύπου Α (Streptococcus pyogenes) είναι κοινό μικρόβιο που ζει στον φάρυγγα και το δέρμα πολλών ανθρώπων χωρίς να προκαλεί συμπτώματα.
Όπως επισημαίνουν οι γιατροί, η έγκυρη διάγνωσή του είναι πολύ σημαντική για την υγεία του ασθενούς. Μεταδίδεται σχετικά εύκολα όταν κάποιος έρθει σε στενή επαφή με τον νοσούντα, με τα σταγονίδια του βήχα του ή του φτερνίσματός του.
Σε κάποιες περιπτώσεις, συνήθως λιγοστές, ο στρεπτόκοκκος Α’ προκαλεί σοβαρή ασθένεια καθώς το βακτήριο εισέρχεται στα αιμοφόρα αγγεία και προκαλεί σοβαρή λοίμωξη που μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο.
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με ένα μολυσμένο άτομο, μέσω του βήχα και του φτερνίσματος ή από μια πληγή.
Κάποιοι άνθρωποι είναι πιθανό να φέρουν τα βακτήρια χωρίς να αισθάνονται αδιαθεσία ή να παρουσιάζουν συμπτώματα κάποιας λοίμωξης και παράλληλα να μπορούν να τα μεταδώσουν.
Ο κίνδυνος εξάπλωσης είναι πολύ μεγαλύτερος όταν ένα άτομο έχει συμπτώματα.
Ο στρεπτόκοκκος Α μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες λοιμώξεις αν περάσει στις μήνιγγες του εγκεφάλου (βακτηριακή μηνιγγίτιδα), τους πνεύμονες ή άλλα εσωτερικά όργανα.
Πολύ πιο συχνές αλλά σχετικά ήπιες είναι οι λοιμώξεις του δέρματος, οι οποίες μπορεί να είναι επώδυνες.
Η πιο απλή περίπτωση είναι το «μολυσματικό κηρίο», μια επιφανειακή δερματική λοίμωξη που μπορεί να καλύπτεται από κιτρινωπή κρούστα.
Αν το μικρόβιο περάσει στο ανώτερο στρώμα της δερμίδας, η τοπική λοίμωξη ονομάζεται ερυσίπελας, ενώ αν φτάσει βαθύτερα στη δερμίδα και το υποδόριο λίπος προκαλεί κυτταρίτιδα, η οποία μπορεί τελικά να προκαλέσει νέκρωση ιστών.
Ο στρεπτόκοκκος Α είναι επίσης ένας από τους στρεπτόκοκκους που προκαλούν οστρακιά, λοίμωξη που εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά και προκαλεί συνήθως πονόλαιμο, πυρετό, διόγκωση των λεμφαδένων και χαρακτηριστικό εξάνθημα.
Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα η οστρακιά ήταν συνήθης αιτία θανάτου στα παιδιά, σήμερα όμως αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα με αντιβιοτικά.
Μπορεί όμως να προκαλέσει μια ποικιλία λοιμώξεων, από ήπια φαρυγγίτιδα και αμυγδαλίτιδα μέχρι οστρακιά και θανατηφόρο βακτηριαιμία, ανάλογα με την περιοχή του σώματος που προσβάλλει.
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α προκαλεί λοιμώξεις στο δέρμα, τους μαλακούς ιστούς και την αναπνευστική οδό. Είναι υπεύθυνος για λοιμώξεις όπως αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα, οστρακιά και μολυσματικό κηρίο μεταξύ άλλων.
Οι λοιμώξεις αυτές σπάνια είναι σοβαρές και τα συμπτώματα υποχωρούν με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
Οι πιο σοβαρές λοιμώξεις που συνδέονται με το στρεπτόκοκκο της ομάδας Α προέρχονται από το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α, (iGAS).
Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στον ιστό, από βλάβες στην αναπνευστική οδό μετά από ιογενές νόσημα ή σε άτομο που έχει μειωμένη ανοσία σε κάποια λοίμωξη λόγω υποκείμενου νοσήματος ή φαρμακευτικής αγωγής.
Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς;
Οι λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο προκαλούν διάφορα συμπτώματα όπως πονόλαιμο, πυρετό, ρίγη και μυϊκούς πόνους. Εάν το παιδί σας εμφανίζει αδιαθεσία, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.
Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν:
Πώς μπορούμε να σταματήσουμε την εξάπλωση των λοιμώξεων;
Η καλή υγιεινή των χεριών και η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας είναι σημαντική για να σταματήσει η εξάπλωση του παθογόνου.
Μαθαίνοντας στο παιδί σας πώς να πλένει σωστά τα χέρια του με σαπούνι και ζεστό νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, να χρησιμοποιεί χαρτομάντιλο για τον βήχα και το φτάρνισμα και να μένει μακριά από τους άλλους όταν αισθάνεται αδιαθεσία, μειώνετε τον κίνδυνο μετάδοσης και νόσησης από λοιμώξεις.
Μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά, παρόλα αυτά όμως προκαλεί όμως περίπου μισό εκατομμύριο θανάτους τον χρόνο σε όλο τον κόσμο, κυρίως σε παιδιά, ηλικιωμένους, άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και ασθενείς χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης.
Εμβόλιο δεν υπάρχει και το καλύτερο μέσο πρόληψης είναι το πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή της σωματικής επαφής με ασθενείς και τα αντικείμενά τους.
Οι τρεις φετινοί θάνατοι στην Ελλάδα προκλήθηκαν από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο Α (iGAS), σοβαρή αλλά σπάνια ασθένεια που εκδηλώνεται όταν το βακτήριο περάσει στην κυκλοφορία του αίματος.
Απότομη αύξηση των κρουσμάτων iGAS καταγράφηκε πέρυσι στη Βρετανία, όπου οι 38 από τους 260 θανάτους αφορούσαν παιδιά, καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ECDC, στην Ιρλανδία είχαν αναφερθεί μέχρι τις 18 Μαρτίου 117 κρούσματα σε παιδιά και άτομα μεγάλης ηλικίας, συγκριτικά με μόλις 7 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Η αιτία της ασυνήθιστης αύξησης παραμένει ασαφής, ωστόσο το φαινόμενο ενδεχομένως σχετίζεται με τη μετα-πανδημική έξαρση της γρίπης και του συγκυτιακού αναπνευστικού ιού (RSV), λοιμώξεων που αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών από στρεπτόκοκκο.
«Τη Δευτέρα 13/2/2023, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας ενημερώθηκε από νοσηλευτικό ίδρυμα της χώρας σχετικά με το θάνατο εξάχρονου παιδιού που υπέστη σηπτικό σοκ. Το περιστατικό θανάτου δηλώθηκε στο ECDC από τον ΕΟΔΥ όπως προβλέπεται καθώς η καλλιέργεια αίματος ανέδειξε διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (iGAS – Streptococcus pyogenes).
Πρόκειται για ένα κοινό μικρόβιο το οποίο συναντάται πολύ συχνά και οι λοιμώξεις από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α δεν επιτηρούνται μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων στη χώρα μας. Εντούτοις, λόγω της πρόσφατης έξαρσης κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, ο ΕΟΔΥ έχει ζητήσει να δηλώνονται τα επιβεβαιωμένα περιστατικά στρεπτόκοκκου της ομάδας Α από τις υπηρεσίες υγείας της χώρας.
Σημειώνεται ότι ο ΕΟΔΥ έχει αποστείλει συστάσεις για τα ενδεικνυόμενα μέτρα προστασίας και τη θεραπευτική αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών και τελεί σε εγρήγορση για την έγκαιρη αναγνώριση κρουσμάτων.
Πρόκειται για το πρώτο περιστατικό θανάτου από στρεπτόκοκκο Α μετά την έξαρση κρουσμάτων στην Ευρώπη, και τα επιδημιολογικά δεδομένα δεν υποδεικνύουν ότι υπάρχει ανησυχία για τη δημόσια υγεία της χώρας».
«Σχετικά με δημοσιεύματα που αφορούν σε τρία κρούσματα λοίμωξης από αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (GAS) που κατέληξαν και που δηλώθηκαν από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) θα θέλαμε να τονίσουμε τα εξής:
Ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι ένα κοινό βακτήριο το οποίο ορισμένα άτομα φέρουν στο λαιμό και στο δέρμα τους χωρίς να εμφανίζουν συμπτώματα λοίμωξης (φορεία). Το συγκεκριμένο παθογόνο μπορεί να προκαλέσει σε κάποιες περιπτώσεις λοίμωξη, ήπια ή και πιο σοβαρή. Σε σπάνιες περιπτώσεις όταν εισέλθει σε μέρη του σώματος που κανονικά είναι στείρα βακτηρίων, προκαλεί σοβαρή διεισδυτική λοίμωξη (iGAS) που οδηγήσει σε εισαγωγή στο νοσοκομείο ή ακόμη και σε θάνατο σπανιότερα.
Τα μεμονωμένα κρούσματα της λοίμωξης δεν επιτηρούνται, καθώς δεν υπάρχουν ειδικά μέτρα πρόληψης ή παρεμβάσεις δημόσιας υγείας σε περίπτωση κρουσμάτων. Η λοίμωξη αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση αντιμικροβιακής θεραπείας.
Στη χώρα μας οι παιδίατροι είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι στο να θέτουν κλινικά την υποψία της διάγνωσης στρεπτοκοκκικής λοίμωξης, υπάρχει ευρέως διαθέσιμη εργαστηριακή δυνατότητα διάγνωσης στην κοινότητα με ταχείες δοκιμασίες (strep test) χαμηλού κόστους και τα νοσοκομεία αντιμετωπίζουν συχνά αντίστοιχες λοιμώξεις.
Η δήλωση στο ECDC σοβαρών κρουσμάτων της λοίμωξης σε παιδιά που οδήγησαν στον θάνατο ζητήθηκε φέτος πρώτη φορά λόγω του αυξημένου αριθμού κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες της Ευρώπης. Επί του παρόντος, διερευνάται αν η εμφάνιση των κρουσμάτων που καταγράφονται είναι στο πλαίσιο της συνήθους δραστηριότητας του παθογόνου και της αυξημένης εργαστηριακής διερεύνησης μετά την πανδημία, καθώς στις περισσότερες χώρες δεν υπάρχουν καταγραφές των σοβαρών κρουσμάτων λοίμωξης από β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (GAS) τα προηγούμενα χρόνια.
Ο ΕΟΔΥ μετά τη σχετική ενημέρωση του ECDC ενημέρωσε τα νοσοκομεία της χώρας, καθώς και τις διευθύνσεις δημόσιας υγείας σχετικά με τη διαθέσιμη έως τώρα πληροφορία.
Η δημοσιοποίηση μεμονωμένων κρουσμάτων που καταλήγουν κατόπιν νόσησης με λοιμώδες νόσημα δεν αποτελεί πρακτική δημόσιας υγείας εκτός και αν στοχεύει σε ενημέρωση και συγκεκριμένη σύσταση προς τον πληθυσμό. Επιπλέον, με την αναφορά μεμονωμένων περιστατικών ελλοχεύει ο κίνδυνος δημοσιοποίησης προσωπικών δεδομένων των οικογενειών.
Ως εκ τούτου, με βάση το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποιο μέτρο δημόσιας υγείας ή συγκεκριμένες συστάσεις προς το παρόν για το κοινό πέρα από τη βασική σύσταση τήρησης των κανόνων υγιεινής και επικοινωνίας με τον παιδίατρο που ισχύει για όλες τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, η ανακοίνωση μεμονωμένων σοβαρών λοιμώξεων δεν κρίνεται σκόπιμη.
Εντούτοις, επιβεβαιώνουμε ότι έχουν καταγραφεί τρεις θάνατοι στη χώρα που αφορούσαν σε δύο παιδιά 6 ετών και ένα παιδί 19 μηνών χωρίς να υπάρχει επιδημιολογική σύνδεση μεταξύ τους. Οι θάνατοι καταγράφηκαν στις 10/02/2023, 24/02/2023 και 23/3/2023, αντίστοιχα.
Ο ΕΟΔΥ βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με το ECDC, και σε περίπτωση έκδοσης οδηγιών ή συστάσεων προς τις αρχές δημόσιας υγείας θα ενημερώσει άμεσα το κοινό και την ιατρική κοινότητα. Παράλληλα, θα συνεχιστεί η συστηματική δήλωση στο ΕCDC για όσο διάστημα διαρκέσει η ενισχυμένη επιτήρηση σοβαρών λοιμώξεων από iGAS σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα δεδομένα για την Ελλάδα, καθώς και για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες δημοσιεύονται εβδομαδιαίως από το ECDC και είναι δημόσια διαθέσιμα».